వికీమీడియా ఫౌండేషన్: సార్వత్రిక ప్రవర్తనా నియమావళి

From Wikimedia Foundation Governance Wiki
Revision as of 19:43, 24 January 2024 by Vjsuseela (talk | contribs)
వికీమీడియా ఫౌండేషన్ సార్వత్రిక ప్రవర్తనా నియమావళి

మనకు సార్వత్రిక ప్రవర్తనా నియమావళి ఎందుకు ఉంది?

వికీమీడియా ప్రాజెక్టులు, ప్రదేశాలలో చురుకుగా పాల్గొనడానికి వీలైనంత ఎక్కువ మందికి సాధికారత కల్పించాలని, ప్రపంచంలో ప్రతి ఒక్కరూ మొత్తం జ్ఞానం భాగస్వామ్యం చేయగల మా లక్ష్యాన్ని చేరుకుంటారని మేము నమ్ముతున్నాము. మా కంట్రిబ్యూటర్ల సమూహాలు సాధ్యమైనంత వైవిధ్యంగా, సమ్మిళితంగా, అందుబాటులో ఉండాలని మేము అనుకుంటున్నాము. ఈ కమ్యూనిటీలు వాటిలో చేరే వారికి లేక చేరాలనుకునే ఎవరికైనా సానుకూల, సురక్షితమైన, ఆరోగ్యకరమైన వాతావరణాలుగా ఉండాలని మేము కోరుకుంటున్నాము. ఈ ప్రవర్తనా నియమావళిని, అవసరమైన నవీకరణలను స్వీకరించడం ద్వారా దీనిని అలాగే ఉండేలా చూస్తాము. అలాగే, విషయాన్ని (కంటెంట్) దెబ్బతీసే లేదా వక్రీకరించే వారి నుండి మా ప్రాజెక్టులను రక్షించాలనుకుంటున్నాము.

వికీమీడియా లక్ష్యానికి అనుగుణంగా, ప్రాజెక్టులు, ప్రదేశాలలో పాల్గొనే వారందరూ

  • జ్ఞానం మొత్తాన్ని ప్రతి ఒక్కరూ స్వేచ్ఛగా పంచుకోగల ప్రపంచాన్ని సృష్టించడంలో సహాయపడతారు
  • ప్రపంచ సమాజంలో భాగమయి పక్షపాతాన్ని నివారిస్తారు
  • అన్ని పనులలో ఖచ్చితత్వం, ధృవీకరణకు కృషి చేస్తారు.

ఈ సార్వత్రిక ప్రవర్తనా నియమావళి (యు.సి.ఒ.సి) ఆశించిన ఇంకా ఆమోదయోగ్యంకాని కనీస ప్రవర్తనకు మార్గదర్శకాలను నిర్వచిస్తుంది. ఆన్ లైన్, ఆఫ్ లైన్ వికీమీడియా ప్రాజెక్టులు, ప్రదేశాలకు సంబంధించిన ప్రతి ఒక్కరికీ ఇది వర్తిస్తుంది. దీనిలో కొత్తవారు అనుభవజ్ఞులైన కంట్రిబ్యూటర్లు, ప్రాజెక్టులలోపల పనిచేసేవారు, కార్యక్రమాలు నిర్వహించేవారు(ఈవెంట్ ఆర్గనైజర్ లు) పాల్గొనేవారు, ఉద్యోగులు, అనుబంధ సంస్థలు, ఉద్యోగుల బోర్డు సభ్యులు, వికీమీడియా ఫౌండేషన్ బోర్డు సభ్యులు ఉన్నారు. ఇది అన్ని వికీమీడియా ప్రాజెక్టులు, సాంకేతిక ప్రదేశాలు, వ్యక్తిగత ఇంకా ఆన్లైన్ కార్యక్రమాలకు (వర్చువల్ ఈవెంట్ల), అలాగే ఈ క్రింది సందర్భాలకు వర్తిస్తుంది:

  • ప్రైవేట్, పబ్లిక్, పాక్షిక పబ్లిక్ పరస్పర చర్యలు
  • సంఘ సభ్యులలో భిన్నాభిప్రాయాల చర్చలు, సంఘీభావ వ్యక్తీకరణలు
  • సాంకేతిక అభివృద్ధి సమస్యలు
  • కంటెంట్ సహకార అంశాలు
  • బాహ్య భాగస్వాములతో అనుబంధ సంస్థలు/సంఘాలు ప్రాతినిధ్యం వహించే సందర్భాలు.

1 - పరిచయం

ప్రపంచవ్యాప్తంగా వికీమీడియా ప్రాజెక్టుల సహకారం కోసం సార్వత్రిక ప్రవర్తనా నియమావళి ప్రవర్తన మూలాధారాన్ని అందిస్తుంది. కమ్యూనిటీలు ఇక్కడ పేర్కొన్న కనీస ప్రమాణాలను కొనసాగిస్తూ, స్థానిక, సాంస్కృతిక సందర్భాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకుని విధానాలను అభివృద్ధి చేయడానికి దీనికి జోడించవచ్చు.

సార్వత్రిక ప్రవర్తనా నియమావళి వికీమీడియన్లందరికీ ఎలాంటి మినహాయింపులు లేకుండా సమానంగా వర్తిస్తుంది. సార్వత్రిక ప్రవర్తనా నియమావళికి విరుద్ధమైన చర్యలు ఆంక్షలకు దారితీస్తాయి. వీటిని నియమించబడిన కార్యకర్తలు (వారి స్థానిక సందర్భంలో తగిన విధంగా) మరియు/లేదా వికీమీడియా ఫౌండేషన్ ద్వారా ప్లాట్‌ఫారమ్‌ల చట్టపరమైన యజమానిగా విధించవచ్చు.

2 - ఆశించిన ప్రవర్తన

ప్రతి వికీమీడియన్, వారు కొత్త లేదా అనుభవజ్ఞుడైన ఎడిటర్, కమ్యూనిటీ ఫంక్షనరీ, అనుబంధ లేదా వికీమీడియా ఫౌండేషన్ బోర్డు సభ్యుడు లేదా ఉద్యోగి అయినా, వారి స్వంత ప్రవర్తనకు బాధ్యత వహిస్తారు.

అన్ని వికీమీడియా ప్రాజెక్ట్‌లు, స్పేసస్ మరియు ఈవెంట్‌లలో, ప్రవర్తన గౌరవం, నాగరికత, సంఘటితత్వం, సంఘీభావం మరియు మంచి పౌరసత్వం ఆధారంగా స్థాపించబడుతుంది.వయస్సు, మానసిక లేదా శారీరక వైకల్యాలు, శారీరక అప్పియరెన్స్, జాతీయ, మతపరమైన, జాతి మరియు సాంస్కృతిక నేపథ్యం, కులం, సామాజిక తరగతి, భాషా ధారాళం, లైంగిక దృక్పథం, లింగ గుర్తింపు, లింగ లేదా కెరీర్ ఫీల్డ్ ఆధారంగా ఎలాంటి తేడా లేకుండా, కాంట్రిబ్యూటర్ లు మరియు పాల్గొనేవారందరికీ ఇది వర్తిస్తుంది.వికీమీడియా ప్రాజెక్టులు లేదా ఉద్యమంలో నిలబడి, నైపుణ్యాలు లేదా విజయాల ఆధారంగా మేము వేరు చేయలేము.

2.1 - పరస్పర గౌరవం

వికీమీడియన్లు అందరూ ఇతరులపట్ల గౌరవం చూపాలని మేము ఆశిస్తున్నాము. ఆన్ లైన్ లేదా ఆఫ్ లైన్ వికీమీడియా వాతావరణాల్లో వ్యక్తులతో కమ్యూనికేట్ చేయడంలో, మేము ఒకరినొకరు పరస్పర గౌరవంతో చూస్తాము.

దీనిలో ఇవి ఉంటాయి, అయితే ఇవి మాత్రమే పరిమితం కావు:

  • సానుభూతిని అలవర్చుకోండి. వినండి మరియు విభిన్న నేపథ్యాల వికీమీడియన్లు మీకు ఏమి చెప్పాలనుకుంటున్నారో అర్థం చేసుకోవడానికి ప్రయత్నించండి. వికీమీడియన్ గా మీ స్వంత అవగాహన, అంచనాలు మరియు ప్రవర్తనను సవాలు చేయడానికి ఇంకా స్వీకరించడానికి సిద్ధంగా ఉండండి.
  • మంచి విశ్వాసాన్ని ఊహించుకోండి మరియు నిర్మాణాత్మక సవరణలలో నిమగ్నమవ్వండి; మీ రచనలు ప్రాజెక్ట్ లేదా పని నాణ్యతను మెరుగుపరచాలి.దయతో ఇంకా మంచి విశ్వాసంతో అభిప్రాయాన్ని అందించండి మరియు స్వీకరించండి. విమర్శలను సున్నితంగా మరియు నిర్మాణాత్మకంగా అందించాలి. ప్రాజెక్టులను మెరుగుపరచడానికి ఇతరులు ఇక్కడ ఉన్నారని ఆధారాలు లేనట్లయితే వికీమీడియన్లందరూ ఊహించాలి, కానీ హానికరమైన ప్రభావంతో ప్రకటనలను సమర్థించడానికి దీనిని ఉపయోగించకూడదు.
  • తమను తాము పేరు పెట్టుకునే మరియు వర్ణించుకునే విధానాన్ని గౌరవించండి. ప్రజలు తమను తాము వివరించుకోవడానికి నిర్దిష్ట పదాలను ఉపయోగించవచ్చు. గౌరవసూచకంగా, భాషాపరంగా లేదా సాంకేతికంగా సాధ్యమయ్యే ఈ వ్యక్తులతో లేదా వారి గురించి కమ్యూనికేట్ చేసేటప్పుడు ఈ పదాలను ఉపయోగించండి. ఉదాహరణల్లో ఇవి ఉంటాయి:
    • జాతి సమూహాలు చారిత్రాత్మకంగా ఇతరులు ఉపయోగించే పేరు కంటే, తమను తాము వివరించడానికి ఒక నిర్దిష్ట పేరును ఉపయోగించవచ్చు;
    • వ్యక్తులు మీకు తెలియని వారి భాషలోని అక్షరాలు, శబ్దాలు లేదా పదాలను ఉపయోగించే పేర్లను కలిగి ఉండవచ్చు;
    • విభిన్న పేర్లు లేదా సర్వనామాలను ఉపయోగించి ఒక నిర్దిష్ట లైంగిక ధోరణి లేదా లింగ గుర్తింపుతో గుర్తించే వ్యక్తులు;
    • నిర్దిష్ట శారీరక లేదా మానసిక వైకల్యం ఉన్న వ్యక్తులు తమను తాము వివరించడానికి నిర్దిష్ట పదాలను ఉపయోగించవచ్చు
  • వ్యక్తిగత సమావేశాల్లో, మేము ప్రతి ఒక్కరినీ స్వాగతిస్తాము మరియు మేము ఒకరి ప్రాధాన్యతలు, సరిహద్దులు, సున్నితత్వం, సంప్రదాయాలు మరియు అవసరాలను గుర్తుంచుకుంటాము మరియు గౌరవిస్తాము.

2.2 - నాగరికత, సమిష్టితత్వం, పరస్పర మద్దతు మరియు మంచి పౌరసత్వం

మేము ఈ క్రింది ప్రవర్తనల కోసం ప్రయత్నిస్తాము:

  • నాగరికత అనేది వ్యక్తుల మధ్య ప్రవర్తన మరియు ప్రసంగంలో మర్యాద,అపరిచితులతో సహా.
  • కొలీజియాలిటీ అనేది ఉమ్మడి ప్రయత్నంలో నిమగ్నమైన వ్యక్తులు ఒకరికొకరు విస్తరించే స్నేహపూర్వక మద్దతు.
  • పరస్పర మద్దతు మరియు మంచి పౌరసత్వం అంటే వికీమీడియా ప్రాజెక్ట్‌లు ఉత్పాదక, ఆహ్లాదకరమైన మరియు సురక్షితమైన ప్రదేశాలు మరియు వికీమీడియా మిషన్‌కు దోహదం చేసేలా చురుకైన బాధ్యత వహించడం.

దీనిలో ఇవి ఉంటాయి అయితే వీటికే పరిమితం కాదు:

  • మెంటర్‌షిప్ మరియు కోచింగ్: కొత్తవారికి తమ మార్గాన్ని కనుగొనడంలో మరియు అవసరమైన నైపుణ్యాలను పొందడంలో సహాయపడటం.
  • సహచరుల కోసం వెతుకుతోంది: వారికి మద్దతు అవసరమైనప్పుడు వారికి చేయూతనివ్వండి మరియు సార్వత్రిక ప్రవర్తనా నియమావళి ప్రకారం వారు ఆశించిన ప్రవర్తనకు తగ్గ విధంగా వ్యవహరించినప్పుడు వారి కోసం మాట్లాడండి.
  • సహకారులు చేసిన పనిని గుర్తించి, క్రెడిట్ చేయండి: వారి సహాయం మరియు పనికి ధన్యవాదాలు తెలపండి. వారి ప్రయత్నాలను ప్రశంసించండి మరియు అవసరమైన చోట క్రెడిట్ ఇవ్వండి.

3 - ఆమోదయోగ్యం కాని ప్రవర్తన

సార్వత్రిక ప్రవర్తనా నియమావళి సంఘం సభ్యులకు చెడు ప్రవర్తన యొక్క పరిస్థితులను గుర్తించడంలో సహాయపడటాన్ని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. వికీమీడియా ఉద్యమంలో కింది ప్రవర్తనలు ఆమోదయోగ్యం కాదని భావిస్తారు:

3.1 – వేధింపులు

దీనిలో ప్రధానంగా ఒక వ్యక్తిని భయపెట్టడానికి, ఆగ్రహం కలిగించడానికి లేదా కలత పెట్టడానికి ఉద్దేశించిన ఏదైనా ప్రవర్తన లేదా ఇది సహేతుకంగా ప్రధాన ఫలితంగా పరిగణించబడే ఏదైనా ప్రవర్తన ఉంటుంది. ఒక సహేతుకమైన వ్యక్తి ప్రపంచ, అంతర సాంస్కృతిక వాతావరణంలో సహించగలడని ఆశించే దానికంటే మించి ఉంటే ప్రవర్తనను వేధింపుగా పరిగణించవచ్చు. వేధింపులు తరచుగా భావోద్వేగ వేధింపుల రూపాన్ని తీసుకుంటాయి, ముఖ్యంగా హానికరమైన స్థితిలో ఉన్న వ్యక్తుల పట్ల, మరియు భయపెట్టడానికి లేదా ఇబ్బంది పెట్టే ప్రయత్నంలో పనిప్రదేశాలు లేదా స్నేహితులు మరియు కుటుంబ సభ్యులను సంప్రదించడం కూడా ఉండవచ్చు. కొన్ని సందర్భాల్లో, ఒకే కేసులో వేధింపుల స్థాయికి ఎదగని ప్రవర్తన పునరావృతం ద్వారా వేధింపుగా మారవచ్చు. వేధింపులలో ఇవి ఉంటాయి, అయితే ఇవి మాత్రమే పరిమితం కావు:

  • అవమానాలు: ఇందులో పేరు పిలవడం, స్లర్స్ లేదా మూస పద్ధతులను ఉపయోగించడం మరియు వ్యక్తిగత లక్షణాల ఆధారంగా ఏదైనా దాడులు చేయటం ఉంటాయి. అవమానాలు తెలివితేటలు, ప్రదర్శన, జాతి, జాతి, మతం (లేదా లేకపోవడం), సంస్కృతి, కులం, లైంగిక ధోరణి, లింగం, లింగం, వైకల్యం, వయస్సు, జాతీయత, రాజకీయ అనుబంధం లేదా ఇతర లక్షణాలు వంటి గ్రహించిన లక్షణాలను సూచిస్తాయి. కొన్ని సందర్భాల్లో, పదేపదే ఎగతాళి, వ్యంగ్యం లేదా దూకుడు వ్యక్తిగత ప్రకటనలు చేయకపోయినా సమిష్టిగా అవమానాలను కలిగిస్తాయి
  • లైంగిక వేధింపులు:లైంగిక శ్రద్ధ లేదా ఇతరుల పట్ల ఏ రకమైన పురోగతి అయినా వ్యక్తికి తెలిసిన చోట లేదా సహేతుకంగా దృష్టిని ఇష్టపడనిది లేదా సమ్మతి తెలియజేయలేని పరిస్థితులలో తెలుసుకోవాలి.
  • ""బెదిరింపులు:" ఒక వాదనలో గెలవడానికి లేదా మీరు కోరుకున్న విధంగా ప్రవర్తించమని ఎవరినైనా బలవంతం చేయడం ద్వారా శారీరక హింస, అన్యాయమైన ఇబ్బంది, అన్యాయమైన మరియు పేరు ప్రఖ్యాతుల హాని, లేదా బెదిరింపు యొక్క సంభావ్యతను స్పష్టంగా లేదా పరోక్షంగా సూచించడం.
  • ఇతరులకు హాని కలిగించడాన్ని ప్రోత్సహించడం: స్వీయ-హాని లేదా ఆత్మహత్యకు మరొకరిని ప్రోత్సహించడంతోపాటు మూడవ పక్షంపై హింసాత్మక దాడులు చేయమని ప్రోత్సహించడం కూడా ఇందులో ఉంటుంది.
  • వ్యక్తిగత డేటా బహిర్గతం (డాక్సింగ్): వికీమీడియా ప్రాజెక్ట్‌లలో లేదా మరెక్కడైనా వారి స్పష్టమైన అనుమతి లేకుండా పేరు, ఉద్యోగ స్థలం, భౌతిక లేదా ఇమెయిల్ చిరునామా వంటి ఇతర కంట్రిబ్యూటర్ల వ్యక్తిగత సమాచారాన్ని పంచుకోవడం లేదా ప్రాజెక్టుల వెలుపల వారి వికీమీడియా కార్యకలాపాలకు సంబంధించిన సమాచారాన్ని పంచుకోవడం.
  • 'హౌండింగ్:' ప్రాజెక్ట్ (ల) అంతటా ఒక వ్యక్తిని అనుసరించడం మరియు వారి పనిని పదేపదే విమర్శించడం ప్రధానంగా వారిని కలవరపెట్టే లేదా నిరుత్సాహపరిచే ఉద్దేశ్యంతో. కమ్యూనికేట్ చేయడానికి మరియు అవగాహన కల్పించడానికి చేసిన ప్రయత్నాల తర్వాత సమస్యలు కొనసాగుతూ ఉంటే, కమ్యూనిటీలు ఏర్పాటు చేసిన కమ్యూనిటీ ప్రక్రియల ద్వారా వాటిని పరిష్కరించాల్సి ఉంటుంది.
  • ట్రోలింగ్: ఉద్దేశపూర్వకంగా సంభాషణలకు అంతరాయం కలిగించడం లేదా ఉద్దేశపూర్వకంగా రెచ్చగొట్టడానికి చెడు విశ్వాసంతో పోస్ట్ చేయడం.

3.2 - అధికారాన్ని దుర్వినియోగం చేయడం, ప్రత్యేక హక్కు లేదా ప్రభావం

అధికారం, అధికారం లేదా ప్రభావం యొక్క నిజమైన లేదా గ్రహించిన స్థితిలో ఎవరైనా ఇతర వ్యక్తుల పట్ల అగౌరవంగా, క్రూరంగా మరియు / లేదా హింసాత్మక ప్రవర్తనలో పాల్గొన్నప్పుడు దుర్వినియోగం జరుగుతుంది. వికీమీడియా పరిసరాలలో, ఇది శబ్ద లేదా మానసిక వేధింపుల రూపాన్ని తీసుకోవచ్చు మరియు వేధింపులతో అతివ్యాప్తి చెందుతుంది.

  • కార్యకర్తలు, అధికారులు మరియు సిబ్బందిచే కార్యాలయ దుర్వినియోగం: ఇతరులను భయపెట్టడానికి లేదా బెదిరించడానికి నియమించబడిన కార్యదర్శులు, అలాగే వికీమీడియా ఫౌండేషన్ లేదా వికీమీడియా అనుబంధ సంస్థల అధికారులు మరియు సిబ్బంది వద్ద అధికారం, జ్ఞానం లేదా వనరులను ఉపయోగించడం .
  • సీనియారిటీ మరియు కనెక్షన్ల దుర్వినియోగం: ఇతరులను భయపెట్టడానికి ఒకరి స్థానం మరియు ఖ్యాతిని ఉపయోగించడం. ఉద్యమంలో గణనీయమైన అనుభవం మరియు కనెక్షన్ ఉన్న వ్యక్తులు ప్రత్యేక శ్రద్ధతో ప్రవర్తిస్తారని మేము ఆశిస్తున్నాము ఎందుకంటే వారి నుండి శత్రు వ్యాఖ్యలు అనాలోచిత ఎదురుదెబ్బను కలిగిస్తాయి. కమ్యూనిటీ అధికారం ఉన్న వ్యక్తులు నమ్మదగినదిగా చూడటానికి ఒక ప్రత్యేక హక్కును కలిగి ఉన్నారు మరియు వారితో విభేదించే ఇతరులపై దాడి చేయడానికి దీనిని దుర్వినియోగం చేయకూడదు.
  • మానసిక మేనిప్యులేషన్: ఎవరైనా ఒక వాదనలో గెలవాలనే లక్ష్యంతో వారి స్వంత అవగాహనలను, ఇంద్రియాలను లేదా అవగాహనను అనుమానించేలా చేయడం లేదా మీరు కోరుకున్న విధంగా ప్రవర్తించేలా వారిని బలవంతం చేయడం.

3.3 - కంటెంట్ విధ్వంసం మరియు ప్రాజెక్టుల దుర్వినియోగం

ఉద్దేశ్యపూర్వకంగా పక్షపాత, తప్పుడు, తప్పు లేదా సముచితం కాని కంటెంట్ ను పరిచయం చేయడం, లేదా కంటెంట్ యొక్క సృష్టిని (మరియు/లేదా నిర్వహణ)కు ఆటంకం కలిగించటం, అడ్డగించడం లేదా మరోవిధంగా అడ్డుకోవడం. దీనిలో ఇవి ఉంటాయి అయితే వీటికే పరిమితం కాదు:

  • సముచితమైన చర్చ లేదా వివరణ ఇవ్వకుండానే ఏదైనా కంటెంట్ ని పదేపదే ఏకపక్షంగా లేదా ప్రేరేపించకుండా తొలగించడం
  • సత్యాలు లేదా దృక్కోణాలయొక్క నిర్ధిష్ట భాష్యాలకు అనుకూలంగా కంటెంట్ ని క్రమపద్ధతిలో తారుమారు చేయడం (నమ్మకద్రోహం లేదా ఉద్దేశ్యపూర్వకంగా తప్పుడు మూలాలను అనువదించడం ద్వారా మరియు సంపాదకీయ కంటెంట్ ను కూర్చే సరైన మార్గాన్ని మార్చడం)
  • ఏ రూపంలోనైనా ద్వేషపూరిత ప్రసంగం, లేదా వివక్షత తో కూడిన భాష, వారు ఎవరు లేదా వారి వ్యక్తిగత నమ్మకాల ఆధారంగా వ్యక్తులు లేదా సమూహాలపై విద్వేషాన్ని రెచ్చగొట్టడం, అవమానించడం, రెచ్చగొట్టడం.
  • ఎన్సైక్లోపీడిక్, సమాచార వినియోగ సందర్భం వెలుపల ఇతరులను భయపెట్టే లేదా హాని కలిగించే చిహ్నాలు, చిత్రాలు, వర్గాలు, ట్యాగ్‌లు లేదా ఇతర రకాల కంటెంట్‌ల ఉపయోగం. ఇందులో స్కీమ్‌లను తగ్గించడానికి లేదా బహిష్కరించడానికి ఉద్దేశించిన కంటెంట్‌పై విధించడం కూడా ఉంటుంది.